Stellarium: komputila programo por rigardi la ĉielon

La ĉielo estas unu por ĉiuj ni, teranoj, sed ekzistas ankaŭ multaj ĉieloj. Do, multaj bildoj de la ĉielo, ĉar ĝi elmontriĝas malsame en ĉiu parto de la Tero. Ni, modernuloj, jam perdis tiun ĉi spertecon pri la ĉielkonoj. Ni jam ne memoras, ke la stelaroj en nordaj landoj ne estas la samaj de la sudaj landoj; ke la Suno leviĝas je malsamaj anguloj dum la jaro kaj depende de la vidloko; ke ekzistas en la ĉielo ia gravega "bendo" (la astronomia-astrologia Zodiako), kie la planedoj, la Suno kaj la Luno (antaŭe nomitaj "la vagantoj") travojaĝas ĉiujare, ktp. Kaj por tiuj homoj, kiuj volas repreni tiujn ĉi konojn, ekestas alia problemo: niaj urboj estas invadataj de la elektra lumo, kiun ni mem estigis, kaj tia urba lumo malpermesas al ni vidi la stelojn.

Sed ni havas akcepteblan solvon: Stellarium estas senpaga programo, kiun vi povas elŝuti kaj instali en via komputilo. Pere de ĝi oni havas bonegan reprezenton de la ĉieloj. La bildoj estas ja realismaj. Kaj vi povas elekti la urbon, de kie vi rigardos la ĉielon! Surprizis min, ke mia propra urbo (Maturín) estas en la datenbazo de la programo! Stellarium havas multajn agordojn kaj ilojn. Kaj por mi, ili estas tre bone pensitaj. Ekzemple, vi povas "ŝalti" kaj "malŝalti" --tio estas, (mal)videbligi-- la reprezenton de la teran horitonton, la bluan helan lumon de nia atmosfero, la orbitojn de la planedoj, la liniajn figurojn kaj la artajn desegnojn de la stelaroj, rigardi la ĉielon je iu specifa dato, akceli la movojn de la planedoj, ktp. Por mi, kiu havas egan intereson pri la ĉielo kaj la steloj, Stellarium estas mojose pleja! Kaj ĝi disponeblas en Esperanto!

Vi povas elŝuti ĝin de la jena ligilo:

http://www.stellarium.org/eo/

Kaj jen kelkaj bildoj de la programo (klaku sur la bildojn por pligrandigi ilin):

Jen rigardo de la ĉielo, poste de malŝalto de la reprezento de la Tera horizonto. La ruĝaj linioj estas la orbitoj de la planedoj. Vi povas elekti vian propran urbon kiel punkto de rigardo.

Oni povas ŝalti kaj malŝalti multajn eblojn pri rigardo. Ekzemple la bildojn de la stelaroj oni povas igi videblaj aŭ nevideblaj. Vi povas ankaŭ elekti inter plurajn tradiciojn pri la stelaroj, ne nur la okcidentajn.

En antaŭaj artikoloj ni eksplikis iom pri la Unua Punkto de Arieso (tio estas, la grado nul de Virŝafo, kiu estas la punkto komencanta la Zodiakajn Signojn. Vidu en tiu ĉi bildo la bluan kaj la ruĝan liniojn: la blua estas la ĉiela ekvatoro kaj la ruĝa estas la ekliptiko. Tie, kie ili kuniĝas, estas la Unua Punkto de Arieso (ĝuste apud la eta fiŝo de la stelaro Fiŝoj).

La ĉiela ekvatoro kaj la ekliptiko tiel, kiel mi povis rigardi ilin hieraŭ de mia propra urbo en Stellarium.

Mapo de la Sunsistemo

Por kompreni bone tion, kio estas la Zodiakaj Stelaroj kaj kio estas la Zodiakaj Signoj, jen mapo de la sunsistemo, kiu montras ambaŭ aferojn. Oni vidas tie ĉi la sunsistemon de supre, kvazaŭ la ekliptiko formus pladon kaj kvazaŭ ni estus rigardantaj tiun ĉi pladon de supre. En la bildo la ruĝlinia cirkleto estas la sunsistemo. La nebulaj flavetaj formoj ĉe la fono de la bildo reprezentas nian galaksion, la Lakta Vojo. Atentu, ke la sunsistemo estas turnita sur la ekvatora ebeno de la galaksio tiel, kiel rado estas pli-malpli orta rilate al la planko. Pro tio, la “suda poluso” de nia sunsistemo direktiĝas al la centro de la galaksio, dum la “norda poluso” direktiĝas eksteren de la galaksio. La punktigita linio, kiu signas maldekstren, markas pli-malpli la movo-direkton de la sunsistemo, kiu ŝajnas translokiĝi al la stelo Vego.

La stelaroj Perseo kaj Oriono ne estas en la Zodiaka bendo. Sed, ekzemple, por trovi la unuan, oni rigardu inter Taŭro kaj Virŝafo, kaj direktu la rigardon iomete al la Ĉiela Poluso.

Ĉirkaŭe de la sunsistemo oni vidas la dek du segmentojn 30-gradajn de la Zodiakaj Signoj. Kiel estis klarigita per antaŭaj artikoloj en tiu ĉi blogo, la Zodiakaj Signoj estas nur segmentoj imagitaj, kiuj dividas la ekliptikon de nia sunsistemo en dek du egalaj segmentoj. Tiuj segmentoj nomiĝas laŭ antikvaj stelaroj: Virŝafo, Taŭro, Ĝemeloj, Kankro, Leono, Virgulino, Pesilo, Skorpio, Arkpafanto, Kaprikorno, Akvisto kaj Fiŝoj. Tiuj estas la dek du nomoj de la dek du segmentoj, kiuj formiĝas la Zodiakaj Signoj astrologiaj.

La dek du stelaroj, kiuj donas siajn nomojn al la dek du Zodiakaj Signoj, estas montritaj en la bildo per grasaj ruĝaj linioj. Tiuj stelaroj ne troviĝas ekzakte en la sama loko de la Zodiakaj Signoj, kaŭze de la fenomeno nomita precesio de la ekvinoksoj. Ekzemple: la Unua Punkto de Arieso (tio estas, la grado nul de Virŝafo), kiu markas la komenciĝon de printempo kaj de la astrologian jaron, troviĝas ie sur la stelaro Fiŝoj. La precesio de la ekvinoksoj faros, ke tiu ĉi Unua Punkto de Arieso retroiru ĝis la stelaro Akvisto. En la bildo oni povas vidi ankaŭ tri nezodiakajn stelarojn. Unu el eli, Ofjuko, lokiĝas (preskaŭ tute sur la ekliptiko) inter Skorpio kaj Arkpafanto.

Steloj ĉe mia urbo

Hieraŭ estis foresto de la elektra servo en mia urbo kaj mi profitis la okazaĵon por vidi stelojn. Ĉar la mallumo ne kovris la tutan urbon, la ĉielo havis ankoraŭ iom da urba lumo. Do, nur la plej brilaj steloj videblis.

Se mi staras en la posta ĝardeno de mia loĝejo, mi vidas pli malpli la jenon (je 7:40 vespere): la Grandan Ursinon kaj la Malgrandan Ursinon, Drakon (dekstre de la Malgranda Ursino), Borealan Kronon (dekstre kaj supre de Drako). Ankaŭ videblis brila blua stelo, kiun mi unue pensis estis planedo. Mi kredas, ke tiu ĉi blua stelo estas Alpha Lyrae, sed mi ne certas pri tio.

Turnante min al la posta flanko de la ĝardeno, mi vidas la jenon: Skorpion, Lupon (dekstre de Skorpio), Centaŭron (dekstre de Lupo, mi ne desegnis ĝin tie ĉi, ĉar mi ne scias kiel ankoraŭ...), Sudan Krucon (ĉe la dekstraj arboj), Korvon (sube de la Luno), Pesilon (supre de Skorpio), kaj brilan stelon, kiu mi pensas estas Spiko (Stelo de Virgulino). Post la paso de la minutoj, oni povas vidi Arkpafanton leviĝantan sube de Skorpio.